Door: Dienst Kerk en Samenleving - Hub Vossen
Geplaatst op: dinsdag 19 januari 2016

Parochies en andere kerkelijke instellingen hebben heel veel kansen om de werken van barmhartigheid in praktijk te brengen. Van bezoekgroepen tot gezamenlijke maaltijden of het ondersteunen van vluchtelingen. Er is veel behoefte aan hulp van de kerk, waardoor de mogelijkheden zich bijna als vanzelf aandienen.

Dat bleek donderdag 14 januari tijdens de oecumenische studiemiddag ‘Ik geef om jou’, die de Dienst Kerk en Samenleving in het bisdom Roermond en de Protestantse Kerk hadden georganiseerd in het kader van het Jaar van de Barmhartigheid. Zo’n 60 vertegenwoordigers van parochies, protestantse gemeenten, kloosters en diaconale werkgroepen waren naar de Sint-Janskerk in Maastricht gekomen voor de eerste van een serie van drie oecumenische studiedagen dit jaar worden gehouden.

Centraal stond de vraag hoe de werken van barmhartigheid op lokaal niveau concreet gemaakt kunnen worden. Volgens hoogleraar diaconie prof. dr. Herman Noordegraaf kunnen kerken dat het beste doen door kritisch te participeren in de lokale samenleving. “Het is heel belangrijk dat kerken zich in allerlei netwerken manifesteren. Gebleken is dat de vraag naar ondersteuning van de kant van de kerk dan vanzelf groeit.”

Participatiesamenleving
Noordegraaf doelde hiermee met name op contacten met overheids- en welzijnsorganisaties en netwerken rond de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). “Als kerk hebben wij iets te bieden, waar overheidinstellingen graag gebruik van maken: namelijk contacten met mensen in de wijken en een uitgebreid vrijwilligersnetwerk.” Zeker nu de overheid van een verzorgingsstaat overstapt naar een participatiesamenleving, hebben christelijke kerken vanuit hun idee van naastenliefde en barmhartigheid iets aan de samenleving toe te voegen, aldus Noordegraaf.

Eerder die middag had dr. Detlef Rohling, docent filosofie aan het grootseminarie Rolduc, al uitgelegd dat barmhartigheid met persoonlijke betrokkenheid bij mensen te maken heeft en dus verder gaat dan een begrip als rechtvaardigheid. “Barmhartigheid begint waar rechtvaardigheid haar grenzen bereikt,” aldus Rohling. Volgens hem is rechtvaardigheid vaak te rationeel, terwijl het gevoel vraagt om een levenshouding die verder gaat. “Barmhartigheid betekent letterlijk hart hebben voor het leed van anderen, zoals bijvoorbeeld in het vluchtelingendebat,” aldus Rohling.

Voorbeeldprojecten
Na de meer theoretische inleidingen werden vijf voorbeelden gepresenteerd van kleinschalige projecten, waarmee parochies of diaconale werkgroepen aan de slag kunnen om barmhartigheid in praktijk te brengen. Zo vertelden twee vrijwilligers van de Paus Franciscusgroep uit Venray over hun initiatief om op Eerste Kerstdag een diner voor eenzamen te organiseren. Dit liep zo goed dat het project nu waarschijnlijk met Pasen wordt herhaald.

In Heerlen heeft de stichting Wijkpastoraat een kledingproject opgezet en op diverse plekken begeleiden kerkelijke vrijwilligers mensen die in de schuldhulpverlening terecht zijn gekomen. Een vertegenwoordiger van de protestante gemeente Roermond vertelde over zijn betrokkenheid bij asielzoekers en er werd een toelichting gegeven op de mogelijkheid voor parochies om ex-gedetineerden te begeleiden.

Meer informatie over de mogelijkheden om in parochies structureel aan de slag te gaan met de werken van barmhartigheid is verkrijgbaar bij de Dienst Kerk en Samenleving.