Door: JongNL Limburg - Leon Hoenen
Geplaatst op: vrijdag 21 april 2017

JongNL Limburg voert actief beleid inzake het verkrijgen van de VOG voor elke vrijwilliger. Binnen dit beleid past de vertrouwenspersoon. Afgelopen donderdag werd een info- en uitwisselingsavond georganiseerd voor clubs die reeds werken met een vertrouwenspersoon en voor clubs die met de vertrouwenspersoon aan de slag willen.

JongNL Limburg heeft een mannelijke- en een vrouwelijke vertrouwenspersoon waar de plaatselijke vertrouwenspersonen op kunnen terugvallen.

De avond werd door ruim 40 personen bezocht.


Een vertrouwenspersoon kan helpen bij het oplossen van 'jeugdwerk' gerelateerde problemen. Hij/zij is het aanspreekpunt voor vrijwilligers, jeugdleden en ouders of verzorgers die te maken krijgen met onenigheid waarbij reguliere wegen niet tot een (voor alle partijen gewenste) oplossing hebben geleid.

De vertrouwenspersoon zoekt samen met de melder naar oplossingen, geeft ondersteuning en advies en gaat na of een oplossing in de informele sfeer tot de mogelijkheden behoort. Kortom de vertrouwenspersoon biedt een luisterend oor en informatie over de stappen die gezet kunnen worden. Hij/zij ondersteunt de melder bij gesprekken met derden, bijvoorbeeld bij bemiddeling of het indienen van een klacht.

Maar nog belangrijker is een vertrouwenspersoon een aanspreekpunt bij vermoeden van een misstand. Daarom stellen clubs een vertrouwenspersoon aan bij wie vrijwilligers, jeugdleden en ouders of verzorgers terecht kunnen om klachten kenbaar te maken, bijvoorbeeld bij vermoeden van of kennis van seksueel misbruik. (Dus ook als het gaat om handelingen die wettelijk NIET strafbaar zijn.) De vertrouwenspersoon functioneert als eerste aanspreekpunt bij meldingen van seksueel misbruik en zorgt voor de eerste opvang en begeleiding van degene die met seksueel misbruik is geconfronteerd. Dat wil dus niet zeggen dat de vertrouwenspersoon na een klacht op treedt als bemiddelaar tussen beschuldigde (vermoedelijke dader) en melder (het slachtoffer of hulpvrager). De vertrouwenspersoon is in alle gevallen de vertrouwenspersoon en ter ondersteuning van de melder.

Voor een beschuldigde van ongewenst gedrag of seksueel misbruik is het belangrijk dat hij/zij zich kan wenden tot een vertrouwenspersoon. Deze vertrouwenspersoon kan niet dezelfde persoon zijn als de vertrouwenspersoon die het slachtoffer of de ouders bij staat. Bij een daadwerkelijke beschuldiging is het daarom van belang een tweede vertrouwenspersoon in te schakelen.

De vertrouwenspersoon vervult een sleutelrol om het melden van (vermoedens van) misbruik laagdrempelig te maken, en daarom is het belangrijk dat iedere vrijwilliger, jeugdlid en ouder of verzorger weet wie de vertrouwenspersoon is en hoe hij/zij te bereiken is. Denk hierbij aan het kenbaar maken in de vrijwilligersovereenkomst voor nieuwe vrijwilligers, het aanmeldingsformulier voor nieuwe jeugdleden, in het jaarlijkse kampboekje en op de webpagina van de plaatselijke club.

De vertrouwenspersoon biedt bij een melding een luisterend oor en weet de stappen die gezet kunnen worden. Hij/zij ondersteunt de melder (het slachtoffer of de hulpvrager) bij gesprekken met derden. Bijvoorbeeld bij bemiddeling, het indienen van een klacht of het doen van aangifte. De vertrouwenspersoon verwijst zo nodig door naar de hulpverlening.
Van een vertrouwenspersoon wordt geheimhouding verwacht. Dat betekent dat alleen met uitdrukkelijke toestemming van de hulpvrager informatie aan anderen gegeven wordt. Maar, er is één BELANGRIJKE uitzondering: wanneer er sprake is van strafbare feiten heeft ook de vertrouwenspersoon de wettelijke verplichting deze bij de politie te melden. Wees dus voorzichtig met vooraf geheimhouding te beloven. Dat laatste is eigenlijk niet mogelijk zonder de feiten te kennen.
Daarnaast heeft de vertrouwenspersoon de taak om ervoor te zorgen dat iedereen op de hoogte is van het protocol omgaan met intimiteiten en de meldprocedure bij (vermoedens van) seksueel misbruik.

Ook kan hij/zij een (pro)actieve rol vervullen bij het veranderen van de clubcultuur zodat ongewenste omgangsvormen voorkómen worden. Bijvoorbeeld: door zelf op mensen af te stappen die zich ongewenst gedragen. Of het onderwerp tijdens staf- en/of kampvergaderingen bij vrijwilligers aan te kaarten en hen te stimuleren erop te letten. Of door het onderwerp direct bij het bestuur aan te kaarten en hen aan te sporen om het gedrag positief om te buigen door maatregelen te nemen.

Clubs kunnen kiezen voor een vertrouwenspersoon die deel uitmaakt van de organisatie, bijvoorbeeld een bestuurslid, of voor een vertrouwenspersoon van buitenaf. Een interne vertrouwenspersoon kent de organisatie en de cultuur goed en de jeugdleden of ouders of verzorgers kennen haar of hem, wat laagdrempelig werkt.

Maar bij seksueel misbruikzaken kan een externe vertrouwenspersoon juist heel nuttig zijn. Hij/zij staat verder van de organisatie af, kent de vermoedelijke dader noch slachtoffer en kan zich daardoor onpartijdig opstellen. Een combinatie van beiden is het beste: denk bijvoorbeeld aan een oud voorzitter of oud leider/leidster die bijvoorbeeld door haar beroep goed is in dergelijke gesprekken of denk eens aan een (gepensioneerd) schoolhoofd of huisarts.

Het zou goed zijn als de vertrouwenspersoon aan het volgende beeld voldoet: hij/zij is sociaal, toegankelijk, oprecht en een gezaghebbend persoon die het vertrouwen geniet van vrijwilligers en ouders. Hij/zij is thuis in de clubcultuur en/of bereidt om er zich in te verdiepen. Daarnaast wil hij/zij zich verdiepen in seksueel grensoverschrijdend gedrag (met minderjarigen), maar ook in problematiek rondom pesten of discriminatie. Lees het volledige profiel van een vertrouwenspersoon volgens NOV/in veilige handen: www.nov.nl

Verdere info bij JongNL Limburg. info@jongnl.nl